Einingafjöldi: 4

Þrep: 2
Forkröfur: Náttúru- og menningarlæsi

Grunnþættir áfangans eru ritun, munnleg tjáning, lestur, bókmenntagreining, notkun málsins og málstefna. Lesin er ein nútímaskáldsaga, hún tekin til umfjöllunar og aðferðum bókmenntafræðinnar beitt. Fjallað verður um Snorra-Eddu, norræna goðafræði og stiklað á stóru um þróun íslenskunnar.. Ýmis ritunarverkefni eru unnin í tengslum við námsefnið m.a. heimildaritgerð.

Önnin hefst á bókmenntavinnu þar sem lesin er skáldsaga. Síðan verður farið í málfarsæfingar og hugað að breytingum á tungumálinu. Nemendur velta fyrir sér íslensku nútímamáli. Önninni lýkur á goðafræði.

Þekkingarviðmið

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

  • meginþáttum í sögu íslensks máls og málstefnu
  • eðlisþáttum smásagna og skáldsagna
  • undirstöðuatriðum í framsögn, framkomu og upplestri ritaðs máls
  • helstu hugtökum í ritgerðasmíð
  • málfræðihugtökum og ritreglum sem nýtast í tal- og ritmáli
  • meginatriðum í norrænni goðafræði
  • mismunandi tegundum bókmennta og nytjatexta ásamt grunnhugtökum bókmenntafræði

Leikniviðmið

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

  • koma fyrir sig orði á viðeigandi hátt
  • gera grein fyrir skoðunum sínum og annarra
  • byggja upp texta
  • lesa bókmenntir sér til gagns og geta greint öðrum frá því
  • meta málnotkun og taka afstöðu til hennar
  • nota viðeigandi hjálpargögn á markvissan hátt við frágang ritsmíða
  • nýta málfræðihugtök og málfræðilegar upplýsingar til að efla eigin málfærni
  • skilja og nota algeng stílbrögð í tal- og ritmáli
  • draga saman og nýta upplýsingar úr ýmiss konar heimildum og flétta saman við eigin viðhorf og ályktanir á heiðarlegan hátt
  • að flytja mál sitt af nokkru öryggi fyrir framan hóp lesa sér til gagns og gamans bókmenntaverk jafnt sem nytjatexta og fjalla um inntak þeirra

Hæfniviðmið

Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

  • flytja mál sitt frammi fyrir áheyrendum
  • greina bókmenntir og beita grunnhugtökum við það
  • greina aðalatriði í texta
  • vinna að skapandi verkefnum í tengslum við námsefnið og sýna tilbrigði í málnotkun
  • styrkja eigin málfærni til dæmis með því að nýta málfræðiupplýsingar í handbókum
  • beita skýru, lýtalausu og blæbrigðaríku máli í ræðu og riti
  • taka þátt í málefnalegum umræðum, byggja upp skýra röksemdafærslu, tjá afstöðu og efasemdir um efnið og komast að niðurstöðu
  • túlka ólíka texta