Einingafjöldi: 5
Þrep: 1

Í áfanganum er farið yfir þá grundvallarþætti sem einkenna líf. Byrjað er á helstu efnaflokkum lífvera, byggingu og mikilvægi lífrænna efna ásamt byggingu og starfsemi dreif- og heilkjarna frumna. Farið er í grunnleggjandi þætti Mendelskrar erfðafræði ásamt sameindaerfðafræði. Helstu vefir og líffærakerfi mannsins eru skoðuð með áherslu á æxlun og fósturþroska. Að lokum er þróunarkenningin tekin fyrir og helstu fylkingar innan plöntu- og dýraríkis kynntar.

Þekkingarviðmið

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

  • helstu flokkum lífrænna efna, gerð þeirra og mikilvægi
  • byggingu og starfsemi dreifkjarna- og heilkjarna frumna
  • helstu hugtökum innan Mendelskrar erfðafræði gerð og virkni kjarnsýra
  • kynlausri æxlun og kynæxlun ásamt skiptingu frumna
  • helstu líffærakerfum manna
  • þróunarkenningu Darwins
  • helstu fylkingum dýraríkis

Leikniviðmið

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

  • þekkja muninn á ólífrænum og lífrænum efnum
  • þekkja helsta mun á dreifkjarna- og heilkjarna lífverum og geta sett í samhengi við einfrumunga og fjölfrumunga
  • segja til um erfðalíkur á víkjandi/ríkjandi/kyntengdum erfðum
  • setja erfðaefni í samhengi við gerð próteina (afritun, umritun og þýðing)
  • þekkja mun á kynlausri æxlun og kynæxlun ásamt mun á mítósu og meiósu
  • þekkja líffæraskipan innan líffærakerfa mannsins
  • öðlast skilning á tengslum ólíkra lífvera
  • geta flokkað ýmis dýr í fylkingar og flokka og jafnvel tegundir
  • framkvæma verklegar æfingar

Hæfniviðmið

Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

  • segja til um hvort ákveðin aðferð sé vísindaleg eða ekki
  • segja til um hvort efni er lífrænt eða ólífrænt
  • þekkja dreifkjarna- og heilkjarna frumur af stærð og gerð t.d. á smásjársýnum
  • þekkja á milli víkjandi, ríkjandi og kyntengdra erfða
  • aðskilja erfðaefni úr frumum og gera sýnilegt berum augum
  • skilja kosti kynæxlunar
  • beita rökum þróunarkenningarinnar
  • sjá þróunarleg tengsl milli lífvera innan sömu ríkja, fylkinga og flokka
  • nota vísindalegar aðferðir
  • skrifa skýrslur eftir verklegar æfingar
  • nýta þekkingu sína í daglegu lífi