veður og haffræði

Einingafjöldi: 5
Þrep: 3
Áfanganum er ætlað að veita gagnlegan grunn í veðurfræði og kynna lítillega haffræði fyrir nemendum. Meginþættir efnisins eru öll grunnatriði sem skýra mismunandi veður eftir breiddargráðu, árstíðum, fjarlægð staða frá hafi, landslagi og gróðurfari. Rauði þráðurinn í áfanganum eru öll þau ferli sem sólargeislun kemur af stað í lofthjúpnum og veðrakerfin á yfirborði jarðar. Loftslagshugtakið er lykilatriði en einnig er mikil áhersla á staðbundin veður og allt sem ræður veðri á hverjum stað og á hverjum tíma. Sólgeislun, veður og vindar hafa sín áhrif á hafið, hafstrauma og öldur. Tengsl á milli veður- og haffræði eru útskýrð og skoðuð. Nokkur áhersla er á veðurmælingar og veðurfar á Íslandi. Allir þættir sem hafa áhrif á hita, úrkomu, loftþrýsting, vinda og vindhraða eru skoðaðir sérstaklega fyrir veðurstöðvar og staði á Íslandi.

Þekkingarviðmið

  • öllum grundvallarhugtökum veðurfræði eins og geislun, hita, raka, úrkomu, loftþrýstingi, vindhraða og vindátt
  • mismunandi loftslagi og veðurfari eftir landfræðilegri legu staða
  • uppbyggingu veðrakerfa eins og hæða, lægða og skila
  • úrkomuþáttum og úrkomutegundum
  • ósonlaginu og gróðurhúsaáhrifum og mikilvægi þeirra fyrir lífið á jörðinni
  • öfgafullum veðurfyrirbærum eins og fellibyljum og skýstrokkum, þurrkum og flóðum
  • loftslagsbreytingum og afleiðingum þeirra
  • loftslags- og gróðurbeltaskiptingu jarðar og á hverju hún byggist
  • grunnatriðum sem tengjast haffræði eins og varma, hita, seltu, straumum og öldum

Leikniviðmið

  • átta sig á hvernig eitt atriði í veðurfræðinni hefur áhrif á önnur
  • geta áttað sig á og notfært sér veðurkort
  • geta fundið út hvernig veður ræðst af landslagi, gróðurfari, fjarlægð staða frá hafi og frá miðbaug
  • átta sig á hvaða þættir stýra öfgum í veðri og hvers vegna
  • spá fyrir um loftslagsbreytingar samfara auknu magni gróðurhúsalofttegunda í andrúmslofti

Hæfnisviðmið

  • átta sig á hvernig eitt atriði í veðurfræðinni hefur áhrif á önnur
  • átta sig á og notfært sér veðurkort
  • finna út hvernig veður ræðst af landslagi, gróðurfari og fjarlægð staða frá hafi og miðbaug
  • átta sig á hvað stýrir öfgum í veðri og hvers vegna
  • spá fyrir um loftslagsbreytingar samfara auknu magni gróðurhúsalofttegunda í andrúmslofti
Nánari upplýsingar á námskrá.is